Zo’n 30% van de cancer-survivors heeft na chemotherapie geheugen- en concentratieproblemen. ‘De watten wil je wel uit je hoofd trekken’, dat is één van de omschrijvingen van hoe het chemobrein voelt. Chemobrein is (nog) geen officiële term, de term komt van cancer-survivors zelf. En wie kan het beter omschrijven dan degene die het ervaart?
Wat is een chemobrein?
Chemobrein hangt samen met mentale en fysieke vermoeidheid, al weet men nog niet hoe. Je vergeet van alles, kunt je niet concentreren, herinneringen kun je niet meer terughalen en je hebt een gevoel van watten of mist in je hoofd. Deze geheugenproblemen worden ook wel cognitieve problemen genoemd. De vermoeidheids- en concentratieproblemen hangen met elkaar samen.
De oorzaak van een chemobrein
Wat de exacte oorzaak en beschrijving van een chemobrein ook is, het heeft veel te maken met energie. Concentratie en lichamelijke en mentale inspanning kosten energie. Zowel thuis als op je werk. En als je energie na kanker (nog) niet goed is dan kun je flinke beperkingen ervaren in je dagelijks leven. Alles wat voorheen automatisch ging kost nu veel meer inspanning. En het aanleren van nieuwe dingen kost nog de meeste energie. De klachten van een chemobrein kunnen eng zijn. En de angst voor die klachten maakt je onzeker. Je vraagt je af of het nog over gaat.
Komt een chemobrein alleen door de chemotherapie?
Nee helaas. Dat is ook de reden waarom wetenschappers de term chemobrein niet zo passend vinden. Het dekt niet de lading. Ben je behandeld voor een hersentumor of uitzaaiingen in de hersenen? Dan is de kans groter dat je last krijgt van cognitieve problemen. Zowel de chemotherapie (het maakt niet uit welke), als bestraling, als eventuele hormoontherapie kunnen bijdragen aan cognitieve problemen. Bij chemotherapie is ontdekt dat de restverschijnselen nog twintig jaar na de laatste behandeling aanwezig kunnen zijn.
Welke stappen kun je nemen?
- Communiceer met je omgeving waar je last van hebt en hoe het gaat. Dan kan zowel thuis als op het werk zijn. Je bent cancer-survivor, ziet er gezond uit, dus je omgeving heeft vaak niet in de gaten dat die watten nog in je hoofd zitten. De druk van je baas neem je dus weg om erover te praten. En niet alleen met je baas, ook met je collega’s en de bedrijfsarts.
- Haal de lat of de eisen weg die je jezelf hebt opgelegd over wanneer je weer alles moet kunnen. De lat is er niet, er is geen streven, er is gewoon een dag waarin je wat probeert te doen. Step by Step.
- Begin bij het opbouwen met makkelijke activiteiten. Dat zijn enkele handelingen of simpele werktaken. Handelingen of taken die je voorheen ook deed. Kies bijvoorbeeld binnen je werk 1 taak uit waar jij je mee bezig houdt.
- Zet de wekker en bouw de duur van de activiteit langzaam uit.
- Ga zo ontspannen mogelijk aan de slag. En blijf ontspannen. Zorg er bijvoorbeeld op je werk voor dat niemand afhankelijk is van jouw werk om verder te kunnen. En dat het niet uit maakt op welk tijdstip je op je werk komt.
- Zorg voor orde en netheid, spullen liggen op een vaste plek.
- Zorg voor regelmaat. Bepaal welke dagen in de week en mogelijk ook welke tijdsperiode (ochtend na het ontbijt of na de wandeling in de middag) je aan bepaalde activiteiten of taken gaat werken.
- Zorg voor rust in je omgeving. Geen muziek of televisie op de achtergrond bijvoorbeeld. Een rustige werkruimte, weinig losse spullen om je heen. Mogelijk dat een speciale bril jou ook helpt achter je computer.
- Heb je een keer teveel gedaan, bedenk dan wat de oorzaak ervan is. Bepaal wat je er mee doet om te voorkomen dat het je nog een keer gebeurt.
Wat kun je nog meer doen?
- Bewegen heeft een gunstig effect op het brein en op je energieniveau. Meer bewegen is alleen daarom al een must.
- Geheugentraining is een mogelijkheid. Er is van alles in ontwikkeling speciaal voor cancer-survivors.
- Daarnaast kun je denken aan Mindfulness. Mindfulness is leven met aandacht. Mindfulness zorgt ervoor dat je stopt met piekeren, minder stress ervaart, effectiever werkt en lekkerder in je vel zit.
Bron: Shit or shine
