Dankzij wetenschappelijk onderzoek overleven steeds meer mensen kanker. Maar nog altijd overlijden jaarlijks zo’n 45.000 Nederlanders aan deze vreselijke ziekte. Daarom blijft Fight cancer zich onverminderd inzetten voor wetenschappelijk onderzoek naar methoden om kanker beter op te sporen en te behandelen.
Fight cancer richt zich op enkele onderzoeken tegelijkertijd. In dit artikel behandelen we het onderzoek ‘Prehabilitatie bij darmkankerpatiënten’ die wordt uitgevoerd door Gerrit Slooter en Gwen Thomas. “Wij onderzoeken een programma waarmee we darmkankerpatiënten zo fit mogelijk aan de start van de operatie proberen te krijgen. Prehabilitatie noemen we dat.”
Waarom dit onderzoek?
We zien dat de kans op complicaties lager is bij fittere patiënten. Ook verloopt hun herstel na de operatie vlotter en kunnen ze vaak sneller na de operatie naar huis. Dan hoeven patiënten maar een paar dagen in het ziekenhuis te blijven in plaats van een hele week.
Het onderzoek
In de periode tussen de diagnose darmkanker en de daadwerkelijke operatie kun je nog veel doen om de patiënt zo fit mogelijk onder het mes te laten gaan. Met dieetadviezen kun je een slechte voedingsstatus weer op peil brengen. In combinatie met training is het effect heel sterk. Deelnemers aan de studie ondergaan eerst een conditietest om te meten hoe ze ervoor staan. Er is een uitgebreide test waarin we kijken naar hun hart, longen en spieren. Maar er is ook nog een simpele test, die meet hoe ver iemand kan wandelen in zes minuten. In deze studie nemen we zowel de uitgebreide als de simpele test af om ook de testuitslagen onderling te kunnen vergelijken. We hopen dat we uiteindelijk enkel met de simpele test kunnen werken. Na de conditietest bepalen we hoe zwaar het programma wordt dat de patiënt moet gaan volgen. Een patiënt die al wat fitter is, kan bijvoorbeeld een zwaarder programma aan. In elk instituut dat meedoet wordt volgens hetzelfde protocol gewerkt. Dat is dan ook de kracht van de studie; dat deze overal uitvoerbaar is.
Update voortgang onderzoek (januari 2021)
Dit project loopt bijna op z’n einde. Het projectteam heeft tegenslagen gehad door de achterlopende deelname van patiënten. Maar uit de analyse van de resultaten van patiënten die wel meededen, blijkt prehabilitatie veelbelovend. De onderzoekers willen prehabilitatie bij darmkanker nu verder implementeren en uitrollen en krijgen daarbij ook steun van zorgverzekeraars. Daarnaast komt er (inter)nationaal ook steeds meer aandacht voor de mogelijkheden van prehabilitatie bij andere vormen van kanker. Zo gaan onderzoekers van het Antoni van Leeuwenhoek vanaf 2021 aan de slag met prehabilitatie bij blaaskankerpatiënten. En er is een internationale ‘prehab society’ waarin zorgprofessionals en onderzoekers samenwerken aan onderzoek en implementatie van prehabilitatie.
De onderzoekers
Gerrit Slooter – 53 jaar – Chirurg in het Máxima Medisch Centrum
Gwen Thomas – 25 jaar – arts-onderzoeker
Chirurg Gerrit Slooter (Máxima Medisch Centrum) wil zijn patiënten met een voedings- en bewegingsprogramma zo fit mogelijk op de operatietafel krijgen. Dat verkleint de kans op gevaarlijke complicaties en vergroot de kans op een spoedig herstel.
“Wij dokters hebben nogal de neiging om in het eigen hokje te denken. ‘Deze patiënt moet geopereerd worden, klaar’. Maar we hebben allerlei disciplines nodig, dat is ook de charme van dit onderzoek. De fysiotherapeut overlegt met de anesthesist, met de sportarts, met de diëtist, etc. Er zit een heel team om de patiënt heen om zijn uitgangsconditie te verbeteren.”
Praktische informatie
Projectcode: 10690 / 2016-2
Onderzoekers: Gerrit Slooter & Gwen Thomas
Titel project: Conditieverbeteringsprogramma (prehabilitatie) voor kankerpatiënten vóór de operatie ter vermindering van complicaties en sterfte en ter verbetering van kwaliteit van leven.
Projectleider: dr. Gerrit Slooter
Instituut: Máxima Medisch Centrum Veldhoven
Vakgebied: chirurgie
Start project: 1 juli 2017
Looptijd: 4 jaar
Financiering vanuit Fight cancer: €720.884,-
De kosten zitten vooral in het aanbieden van het prehabilitatieprogramma zelf en de data-monitoring van deze internationale studie. Dan moet je denken aan het ontwikkelen en gestandaardiseerd uitzetten van vragenlijsten (uitbesteed aan IKNL).
